Responsive image

Obsługa prawna w zakresie doradztwa podatkowego

Doradca podatkowy, obok innych zawodów prawniczych takich jak adwokat, radca prawny czy notariusz, jest tzw. zawodem zaufania publicznego. Oznacza to, że czynności określone w ustawie mogą być wykonywane wyłącznie przez osoby o sprawdzonych umiejętnościach, odpowiednim doświadczeniu. Jednym słowem legitymujące się odpowiednimi kompetencjami, co uwidocznione jest poprzez posługiwanie się przez takie osoby tytułem doradcy podatkowego.

Część usług, które z założenia wykonywane są przez doradców podatkowych, mogą być świadczone również przez przedstawicieli określonych zawodów prawniczych oraz biegłych rewidentów. Stosownie do treści przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 5 lipca 1996 r. o doradztwie podatkowym (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 41, poz. 213) – dalej u.d.p., czynności doradztwa podatkowego obejmują:

  • Udzielanie podatnikom, płatnikom i inkasentom, na ich zlecenie lub na ich rzecz, porad, opinii i wyjaśnień z zakresu ich obowiązków podatkowych i celnych oraz w sprawach egzekucji administracyjnej związanej z tymi obowiązkami.
  • Sporządzanie, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, zeznań i deklaracji podatkowych lub udzielanie im pomocy w tym zakresie.
  • Oprócz deklaracji związanych ściśle z obrotem gospodarczym, m.in.: rozliczanie podatku od spadków i darowizn, rozliczanie podatku od czynności cywilnoprawnych, sporządzanie dokumentów związanych ze zwrotem VAT za materiały budowlane, sporządzanie dokumentów rejestrowych oraz aktualizacyjnych.
  • Występowanie jako pełnomocnik przed organami administracji publicznej w sprawach obowiązków podatkowych i celnych oraz w sprawach egzekucji administracyjnej związanej z podatnika, płatnika, inkasenta oraz osób trzecich.
  • Reprezentowanie podatnika, płatnika lub osób trzecich jako pełnomocnika w postępowaniu w zakresie sądowej kontroli decyzji, postanowień i innych aktów administracyjnych dotyczących spraw podatkowych.
  • Doradca podatkowy ma prawo sporządzania poświadczeń odpisów dokumentów za zgodność z okazanym oryginałem w zakresie określonym odrębnymi przepisami oraz udzielić dalszego pełnomocnictwa (substytucji) innemu doradcy podatkowemu, adwokatowi lub radcy prawnemu.

Czynnościami doradztwa podatkowego to również te świadczenia, które wskazane zostały powyżej, w przypadku gdy wykonywane są na rzecz osób trzecich odpowiedzialnych za zaległości podatkowe oraz następców prawnych podatników, płatników lub inkasentów. Zgodnie z treścią art. 37 ust. 1 ustawy z dnia 5 lipca 1996 r. o doradztwie podatkowym (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 41, poz. 213 z późn. zm.) - doradca podatkowy jest obowiązany zachować w tajemnicy fakty i informacje, z którymi zapoznał się w związku z wykonywaniem zawodu.

W ust. 2 tego artykułu, zostało doprecyzowane, że doradca podatkowy nie może być przesłuchiwany jako świadek co do faktów i informacji, na które rozciąga się obowiązek, o którym mowa w art. 37 ust. 1 u.d.p., chyba że został zwolniony od tego obowiązku w trybie określonym odrębnymi ustawami. Zaznaczyć przy tym należy, że doradca podatkowy jest zobligowany do postępowania zgodnie ze ślubowaniem oraz zasadami. Ponadto należy odwołać się również do nowelizacji z 2010 r., gdzie art. 3 Ustawy o doradztwie podatkowym zmienił art. 180 § 2 k.p.k. Jest to fundamentalna zmiana pozycji doradcy podatkowego jako pełnomocnika, a także ogólniej jako wykonującego jeden z konstytucyjnych zawodów zaufania publicznego.

W zakresie ochrony tajemnicy zawodowej norma kodeksowa (kodeksu postępowania karnego) wyróżnia tajemnicę doradcy podatkowego i otacza ją ochroną identyczną jak adwokata, radcy prawnego, notariusza, lekarza i dziennikarza. Z obowiązku zachowania tajemnicy może zwolnić doradcę tylko sąd postanowieniem, na które służy zażalenie. Podmioty wymienione w art. 180 § 2 k.p.k. mogą być przesłuchane tylko wówczas, gdy wymaga tego dobro wymiaru sprawiedliwości i gdy okoliczność potrzebna do wykazania nie może być ustalona na podstawie innego dowodu.